De aarde nadert mogelijk de grenzen van de ‘veilige operationele ruimte’ voor de mensheid, volgens tientallen wetenschappers. In een onderzoek naar negen onderling verbonden “planetaire grenzen” stellen zij dat de wereld binnen deze grenzen moet blijven om een stabiele, leefbare planeet te garanderen. Deze grenzen omvatten klimaatverandering, biodiversiteit, zoetwater- en landgebruik, en de impact van synthetische chemicaliën en aerosolen.
De negen grenzen werden voor het eerst uiteengezet in een artikel uit 2009 en zijn bedoeld om een reeks gedefinieerde “limieten” vast te stellen voor veranderingen die mensen aan de planeet aanbrengen, zoals het uitstoten van opwarming veroorzakende vervuiling en het kappen van bossen voor landbouw. Wanneer deze limieten worden overschreden, neemt het risico op het destabiliseren van de omstandigheden op aarde dramatisch toe. Ontbossing heeft bijvoorbeeld enorme gevolgen voor het klimaat. “We kunnen waarschijnlijk de klimaatdoelen die de internationale gemeenschap heeft aangenomen niet bereiken zonder tegelijkertijd een limiet voor ontbossing te respecteren,” aldus Richardson.
De gevolgen van klimaatverandering zijn nu al merkbaar in elk land op elk continent. Het verstoort nationale economieën en beïnvloedt levens, met hoge kosten voor mensen, gemeenschappen en landen, zowel nu als in de toekomst. Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) stelt dat de wetenschappelijke bewijzen ondubbelzinnig zijn: klimaatverandering vormt een bedreiging voor het welzijn van de mens en de gezondheid van de planeet. Verder uitstel van gecoördineerde wereldwijde actie zal een kort en snel sluitend venster missen om een leefbare toekomst veilig te stellen.
De Planetary Boundaries Framework definieert een veilige operationele ruimte voor de mensheid, vertegenwoordigd door negen natuurlijke mondiale processen die, indien ernstig gedestabiliseerd, het functioneren van de aarde kunnen verstoren en het leven en de beschaving kunnen bedreigen. De zoetwater planetaire grens is zo’n drempel, en wetenschappers werken aan het vaststellen van een wereldwijde limiet voor door de mens veroorzaakte veranderingen in de watercyclus. Op basis van deze bevindingen roepen onderzoekers op tot dringende actie: “De huidige mondiale trends en trajecten van toenemend watergebruik, ontbossing, verlies van biodiversiteit en vervuiling vereisen een radicale verandering in de manier waarop we omgaan met de aarde en haar hulpbronnen”.
In dit licht is het van cruciaal belang dat landen hun inspanningen op het gebied van klimaatactie en duurzame ontwikkeling versterken. Wereldleiders hebben zich opnieuw gecommitteerd aan dringende gezamenlijke actie om de drievoudige planetaire crisis van klimaatverandering, milieuverval en vervuiling aan te pakken en een betere toekomst voor iedereen te creëren. Om de gevolgen van klimaatverandering te beperken en veerkracht op te bouwen, is het noodzakelijk om de uitstoot te verminderen en klimaatbestendige infrastructuur en systemen te ontwikkelen. Het is nu aan de wereldgemeenschap om samen te werken en de nodige maatregelen te nemen om de planetaire grenzen te respecteren en een leefbare toekomst voor de mensheid veilig te stellen.